20 شهریور

 


 

چکیده رساله:

آیا پاسخ بنگاهها به تغییرات قیمت کنونی متأثر از تحولات گذشته تعرفه‌گذاری است؟ قیمت‌گذاری نامتقارن سوخت در صنایع مختلف چه تأثیری بر کارایی کل صنعت و رفاه خواهد گذاشت؟ اثر یارانه سوخت بر توزیع بنگاه‌ها در تعادل چه گونه خواهد بود؟ محور این رساله، بررسی اثر سیاست‌گذاری غیربهینه و آثار آن بر سوء تخصیص و افت کارایی در صنعت است. در میان تصمیمات اقتصادی با توجه به حجم یارانه سوخت در ایران، اثر سیاست‌های قیمتی در حوزه انرژی بر تصمیمات خرد بنگاه‌های اقتصادی اهمیت ویژه پیدا کرده است. رساله حاضر در سه فصل تنظیم شده است که در هر یک از فصول اثر سیاست‌گذاری بر تولید کل بخش تولید و افت کارایی با تأکید بر بخش انرژی موردمطالعه قرار گرفته است. در فصل اول با استفاده از ریز داده و تمرکز بر رفتار متفاوت بنگاه‌های جدیدالورود، در قالب الگوی اقتصادسنجی تابلویی عکس‌العمل کارگاههای صنعتی در ایران و در بازه 96-1386 تغییرات بهره‌وری انرژی به قیمت سوخت را بررسی می‌کند. یافته مهم این تحقیق تأثیر معنادار قیمت انرژی بر روی انتخاب فناوری در بنگاههای جدیدالورود در مقایسه با سایر بنگاه‌ها است. در فصل دوم و در یک مدل ساختاری با بنگاه‌های ناهمگن نشان داده می‌شود که تصمیمات تاریخی بنگاهها می‌تواند نتایج اصلاحات قیمتی را از اهداف مدنظر منحرف کند. این مطالعه با استفاده از داده‌های خرد کارگاه‌های صنعتی در بازه 96-1391 نشان می‌دهد که چرا سیاست‌های کاهش یارانه سوخت صنعتی لزوماً منجر به افزایش بهره‌وری کل در کشورهایی با قیمت‌گذاری صلاح‌دیدی نشده است. به این منظور و در یک مدل تعادل عمومی پویا که بنگاه‌ها از نظر بهره‌وری، قیمت سوخت و همچنین شیوه ورود به فرایند تولید ناهمگن هستند، توزیع تعادلی بنگاه‌ها و گشتاورهای مرتبط با کارایی صنعت و رفاه اقتصاد محاسبه شده است. به این منظور و پس از برآورد تابع تولید، برای برآورد ضرایب پویای مدل که امکان اندازه‌گیری مستقیم آنها فراهم نیست، به صورت شبیه‌سازی گشتاورهای قابل مشاهده در مدل ساخته شده و فاصله آن با مقدار واقعی به حداقل رسیده است. در بخش نتایج فصل دوم با مقایسه دو سیاست یارانه سوخت و تبعیض قیمتی و آثار آنها در بخش واقعی، کشش پراکندگی و کشش قیمت مصرف انرژی در بخش تولید برآورد شده است. نتایج این فصل نشان می‌دهد که اثر پراکندگی قیمت بر کارایی از نظر بزرگی قابل مقایسه با اثر یارانه سوخت است. در فصل سوم اهمیت اندازه‌گیری دقیق تابع تولید در مقایسه و تحلیل بین کشوری برجسته شده است. مقاله موثر هشیه کلنو (2009) اثر سوء تخصیص بر افت تولید را قابل توجه برآورد کرده است. در این فصل، با توسعه مقاله مرجع ضمن شبیه‌سازی توزیع اصطکاک‌های وارد بر انتخاب نهاده‌ها، نشان داده شده است که خطای اندازه‌گیری تا چه حد می‌تواند در محاسبه افت کارایی مؤثر باشد. به طور خاص، حساسیت افت کارایی بر هم انباشت تولید و جانشینی نهادهای بسیار بالا به دست آمده است. در نتیجه، با بررسی ادبیات و بزرگی نوسانات برآورد کشش نهاده‌ها در اقتصاد هند و چین، نشان داده شده که خطا در اندازه‌گیری کشش تا چه میزان محتمل است و در نهایت و بر اساس استنتاج دو مشاهده قبلی، خطا در اندازه‌گیری سوءتخصیص برآورد شده است.